„Maniówka” ma też swoją historię
Zapiski kronikarskie ukazują
dzieje konkretnego miejsca, dziś
funkcjonującego pod adresem Nowa Wieś 9. Zakątek ten nie może być wyrwany z kontekstu dziejów Suwalszczyzny i
Polski. To nasze dziedzictwo.
Przedstawiam tylko znaczące zwroty w historii.
A wszystkiemu niech przyświeca myśl
Adama Asnyka:
„Nie depczcie przeszłości ołtarzy, choć sami mielibyście lepsze
wznieść”.
1745r. – Kameduli już prawie pół
wieku przebywają w Wigrach. Nie tylko
modlą się i kontemplują, ale wprowadzają również wielkie zmiany na
Suwalszczyźnie. Budują klasztor na półwyspie wigierskim, przyczyniają się do
założenia Suwałk, zakładają smolarnie, rudnie, cegielnie oraz liczne wsie. Nowa
Wieś jest jedną z wielu klasztornych, pańszczyźnianych osad.
1788r. - Nowa Wieś liczy 27
gospodarstw.
1795r. – Po trzecim rozbiorze
Polski zabór pruski konfiskuje kamedulskie dobra.
1807r. – Suwałki zostają
wyzwolone spod zboru pruskiego i wchodzą do Księstwa Warszawskiego.
1893r. – Zostaje zbudowana kolej
na trasie Suwałki – Trakiszki prowadząca przez Nową Wieś.
1898r. – Nowa Wieś należy do
Gminy Huta i parafii Wigry. We wsi Tartak prowadzi działalność jednoklasowa
szkoła, do której jesienią uczęszczało 10 uczniów, zimą 20 uczniów, wiosną i
latem dzieci pomagały rodzicom w codziennych pracach, do szkoły nie
uczęszczały.
1915r. – Suwalszczyznę zajmują
Niemcy.
1918r. – Ukonstytuowała się
Tymczasowa Rada Obywatelska Okręgu Suwalskiego.
1919r. – W sierpniu wybucha
powstanie sejneńskie, po serii otwartych walk między oddziałami litewskimi i
polskimi, 28 sierpnia Polacy przejmują władze w Sejnach.
1923r. – W Nowej Wsi rozpoczyna
się budowa szkoły, budynek ten istnieje do dzisiaj, obecnie mieści się w nim
ośrodek wypoczynkowo-rehabilitacyjny „Maniówka”. Szkoła podstawowa kilkanaście
lat temu została przeniesiona do nowego budynku.
1925r. – Pojawia się pierwsza
wzmianka o szkole w Nowej Wsi i ilości uczniów. Jest to szkoła dwuklasowa, w
której zapisano ponad 70 uczniów. W Inspektoracie Samorządu Gminnego Huta
odnotowano wydatek rzędu 20 zł na zakup drewna do szkoły.
1939 – 1944r. Nowa Wieś odczuwa
represje i terror, ginie wielu mieszkańców, niektórzy zabrani zostają na
przymusowe roboty do III Rzeszy. Jan Szulc pracuje u miejscowego Volksdeutscha
– Jana Myksa, a Wacław Lenkiewicz w Mieruniszkach, za ucieczkę został
wywieziony, zginął.
1944r. – 23 października Suwałki
i Nowa Wieś zostają wyzwolone spod okupacji hitlerowskiej. W lesie w pobliżu
Nowej Wsi, w ziemiance, ukrywa się przed represjami Urzędu Bezpieczeństwa
- Wacław Łukowski.
1955r. – W Szkole Podstawowej
zostaje zamontowany pierwszy we wsi telefon.
1960r. – Nowa Wieś została
zeletryfikowana, prace trwały od czerwca do września.
1964r. – Przez Nową Wieś kursuje
autobus PKS.
1974r. - Dzięki nadajnikowi zamontowanemu na Górze Krzemianucha
w pobliżu Jeleniewa, w Nowej Wsi możliwy jest odbiór I programu TVP. Za dwa
lata uruchomiony zostaje II program TVP.
1976r. – Powstaje asfaltowa droga
z Suwałk przez Okuniowiec do Nowej Wsi. Zaczyna kursować „empek”.
1987r. – Założono wiejski
wodociąg.
1988 - 1990r. W Nowej Wsi
zbudowana zostaje nowa szkoła.
2001r. – W budynku „starej
szkoły” zostaje założony przez Suwalską Izbę Rolniczo-Turystyczną ośrodek
wypoczynkowo-rehabilitacyjny „Maniówka”,
gospodarzem tego miejsca jest nadal SIRT.
2001-2012r. – Realizowane są
liczne projekty, Suwalska Izba Rolniczo-Turystyczna promuje nie tylko
Suwalszczyznę jako krainę baśniową, ale również planuje „bajkowe” zmiany w
ośrodku „Maniówka”. Powstają plany dodatkowej, atrakcyjne infrastruktury, która
ma być ciekawym uzupełnieniem. Zakątki w ogrodzie powiązane będą literacką
fabułą zaczerpniętą z twórczości Marii Konopnickiej.
2013r. – Czas zmian i dalszego planowania...
Koszałkowa
Posty
